Si aan arrintaasi wax uga ogaanno waxaan la xiriirnay wiil ka mid ah dhallinyaradii ku xareysneyd xeradaasi oo lagu magacaabo Maxamed Deeq Xuseen, waxaana ugu horreyntiiba weydiinnay sababta dhalisay arrintan, wuxuuna yiri  “Arrintan waxay ka bilaabatay meel Internet Café ah oo xerada qaxootiga aad ugu dhoweyd oo inta badan ay adeegsadaan dhallinyarada Soomaaliyeed ee xeradaa ku jira, iyadoo la wada buuxo oo kursi bannaan uusan jirin ayaa goobtii waxaa yimid inan Liibiyaan ah oo uu dhalay nin ka tirsan Madaxda Sirdoonka Liibiya, kaasoo soo dul istaagay inan Soomaaliyeed oo markaa ku mashquulsanaa Computer-ka, waxa uu ku yiri iiga kac kursiga, inankii Soomaaliyeed ayaa u jawaabay oo isna ku yiri marka aan danteyda dhammaysto ayaan kaaga kacayaa, arrintaasi ma cajabin wiilkii Liibiyaanka ahaa, balse markii uu ganuunacay waxaa la hadlay inan meesha mas’uul ka ahaa oo ku yiri iska sug inta ay goobtu firaaqo ka noqoneyso, kuma qancin ereyadaa la yiri, balse waxa uu meesha ka bilaabay aflagaaddo iyo caay oo isna dhiniciisa loo jawaabay, kuma uusan ekaan intaa ee hanjabaad iyo awood ayuu ku darsaday isagoo leh “Oo maxaad noo maleyneysiin, ma Mareykankii aad 1993-kii dhulka ku jiideen oo kale?”, markaa ayaa isna loogu jawaabay “Waadba ka sii liidataa ee waxaad doonto samee”.

Max’ed Deeq waxaan ku niri intaa kaddib maxaa dhacay, wuxuuna yiri:-

Inankii Liibiyaanka ahaa wuu baxay, wuxuuse soo laabtay isagoo ay wehliyaan saddex wiil oo Liibiyaan ah, isagoo ay muuqato in uu dagaal ku soo talo galay, waxayna gacan ku bilaabeen wiilkii meesha mas’uulka ka ahaa ee isna Soomaaliga ahaa, wixii intaa ka dambeysayna dhallinyaradii Soomaaliyeed ee goobta ku wada jirtay oo dhowr iyo toban ahaa iyo 4-tii wiil ee Liibiyaanka ahaa ayaa gacan isula tegay, dhallinyaradii Liibiyaanka ahaa dhaawacyo fudud ayaa loo geystay, kaddibna meeshii ayay ka carareen.

Daqiiqado kaddib Internet-kii waa la xiray, waana lagu kala tegay, dhallinyaradiina waxa ay ku soo wada xaroodeen xeradii, waxaasi lagu baraarugay inankii yaraa ee uu dhalay ninkii ka tirsanaa Sirdoonka Liibiya oo qori la yimid xerada albaabkeeda oo aan si aan loo aabo deyin ugu furay dadkii ku jiray xerada, taasoo keentay in qof walba meeshii u dhowayd uu ka boodo”

Maxamed Deeq oo hadalkiisii sii wata waxa uu sheegay in aysan jirin  dad Soomaaliyeed oo ku dhintay ama ku dhaawacmay rasaasta uu inankaasi ku furay xerada, wuxuuse tilmaamay in dadkii ay ka firxadeen xeradii aysan jirinna illaa iyo hadda qof ku soo laabtay, wuxuu kaloo xusay in goobtii ay markiiba yimaadeen Booliskii, illaa iyo haddana aysan jirin dad isugu yeeray oo dib ugu soo celiyey xeradoodii.

Waxaan wax ka weydiinnay Maxamed Deeq xaaladda xerada iyo dadka ku jira sida ay yihiin, wuxuuna tilmaamay in xaaladda dadka ku jira xerada ay liidato, inta ay cunno helaanna aysan ku filneyn, “Waxaa ii muuqda gabar dhallinyaro ah oo Soomaaliyeed oo laba maalmood ka hor umushay oo cid u gar-gaareysa aysan jirin, taagan albaabka xerada, day-dayaysa cid uun wax uun ku tarta” ayuu yiri Max’ed Deeq oo intaa ku daray in ay imminka ugu sii darsantay firxadkii laga firxaday xerada.

Maxamed Deeq oo ka mid ahaa dhallinyaradii tahriibka ku tegay waddanka Liibiya, wuxuuna sheegay in imminka ay muuqato in dadka Soomaaliyeed ay qasab ku tahay in ay guryo kireystaan, taasoo runtii ah mid ku culus oo aysan ka bixi karin, duruufta jirtana dadka qaarkii ay imminka taagan yihiin “Yaa mar uun dib idinkugu celiya Soomaaliya” oo ay sheegeen in haddii ay heli lahaayeen cid gacan ku siisa ay mar hore dib ugu soo noqon lahaayeen dalkoodii.

“100-kii Dollar waa 130-Diinaar, wax ay goysana ma jirto, dadka qaxootiga ah ee xagga ku noolna intooda badan ma heli karaan lacag joogto ah, xoogaaga ay xerada ka helaanna oo haatanna u muuqda in ay go’ayaan kuma filna” ayuu yiri Maxamed Deeq Xuseen oo ka sheekeeyey safarkii dheeraa ee uu soo maray, si uu u yimaado dalka Liibiya, wuxuuna wax ka tilmaamay dalka Sudan iyo dadkiisa oo uu ku tilmaamay in ay yihiin dad aad u dulqaad badan, una naxariis badan, gaar ahaan Soomaalida.

Max’ed Deeq waxa uu ku tilmaamay noloshooda dalka Liibiya in ay haatan tahay mid aan qiyaas lahayn oo lahayn sal fadhiya, waxaana dadka Soomaalida ee ku nool Liibiya uu sheegay in ay haatan u muuqato in aysan mar dambe ku soo laaban doonin xeradii ay ka kala firxadeen, isagoo intaa raaciyey in aysan jiri doonin saansaan qaxooti qaabilid ah.

W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E=Mail amiinkhasaaro@hotmail.com