7th July 2005
MUQDISHO: WAA BOOG AAN BOGSANEYN!
Jowhar, waa magaallo ka tirsan Gobolka Shabeellada Dhexe; waxaayna Caasimada u
jirtaa 90 KM oo
laami ah, marka Caasimada dalka ee Muqdisho waxba uma jirta, isku reer ayaana deggan
labada
magaaallo. Laakin, Jowhar waxaay Caasimada dheertahay, ammaankeeda ayaa fiican, oo
waa magaallo
aan qoray, tekniko iyo dableey jidadkeeda lagu arkeeyn.
Haddaba, Sharciga iyo kala
Dambeynta
Jowhar in la adkeeyo, waxaa ka si fiican uga shaqeeyay Maxamed Cumar Xabeeb “Maxamed
Dheere”, oo
ah Guddoomiyaha Siyaasada Maamulka Jowhar. Sidaad daraadeed, Mudane Prof. Cali
Maxamed Geedi,
Ra’iisul Wasaaraha iyo Golaha Wasiirada; waxaay go’aamiyeen (i.e., 21-ki Maarso
2005) markii hore
in Dowladda degto Baydhabo iyo Jowhar; laakin hadda dowladda, waxaay degeysaa Jowhar
si ku meel
gaar ah, inta laga xallinaayo arrimaha la xarrira nabadda, ammaanka iyo xasiloonida
Magaala
Madaxda ee Muqdisho. Dowladda, in ay Jowhar degto ma jiro, wax sharci ah oo
diidaayo, waana arrin
maaul, oo ay rabto dowladda in ay hesho meel nabad ah; oo ay ku shaqeeyn karto, inta
boogta
Caasimada ku taal laga daweynaayo. Marka, ma ahin arrin Baarlamaanka shaqo ku
leeyahay; una
baahan inuu ansixiyo, mar haddii aan aan Caasimada, Xamar laga bedeleyn.
Haddaba,
kuwa ku
dacwoonaayo in dowladda ay Muqdishu degto; waa fargelin ay ku sameeynaayaan Maamulka
Dowladda, oo
ay u madax bannaantahay, laguna tixgelinaayo baahida Ummadaa Soomaaliyeed u qabto
Dowlad, oo
runtii dan u ah cid walbo. Mida kale, Ra’iisul Wasaaraha Caasimada ayuu degayaa,
wuxuuna diyaar u
yahay; in uu gacan siiyo kooxda Xamar hawsha ka wada ee dowladiisa ka tirsan, si ay
Muqdishu u
noqoto Caasimada Soomaaliyeed, kana soo jeeda deggaanka ay Caasimada ku taallo, xil
gaar ahana ka
saaran yahay iyo in hawlaha Caasimada laga qabanaayo, ay noqdaan mid Qaran oo ay
Soomaalidu u dhan
tahay iyo asagoo xogogaal u ah in dowldda la’aanteed aan waxba laga qaban karin, wax
ka qabashada
Caasimadana ay tahay mas’uulid saaran asaga iyo dowladiisa. Ra’iisul Wasaaraha,
wuxuu kaloo diyaar
u yahay inuu dhammeeyo, wixi mugdi ah ee soo kala dhexgalay asaga iyo kooxda Xamar
iyo wixii mugdi
ah ee ka dhaxeeya Madaxweynaha iyo Guddoomiyaha Baarlamaanka.
Waa, maxaay sabahaha dowladda, ann Caasimada loo dejin karin xilligaan? Sababaha,
Muqdishu aan loo
degi karin; waxaa ka mid ah: 1) Caasimada, waa rugtii lagu fashiliyay Dowladahii
Gen. Maxamed
Siyaad Barre, Mudane Cali Mahdi Maxamed, Gen. Maxamed Faarax Caydiid iyo Mudane Dr.
Cabdiqaasim
Salaad Xasan; 2) Caasimada, waa rugta dalka ugu badan hogaamiye kooxeed, dableey,
ganacsato,
maxkamado Islaami ah, hay’ado, wadaado oo wada hubeysan iyo ayadoo ah Caasimada
meesha dalka ugu
hub badan; 3) Caasimada, waa rugtii isticmaarka looga adkaaday; iyo 4) Caasimada,
waa rugtii
Ciidamadii dalka usoo gurmaday, si ay u quudiyaan dadki gaajada iyo macluusha u
dhimanaayay, lagu
fashiliyay oo ay dad uga dhinteen.
Waxaa, intaa dheer Prof. Geedi, ma rabo: 1) in ayadoo siyaasad ay ka dambeyso ama
aano loogu
aaneynaay lacagihi ay qaateen, xilligii doorashada Madaxweynaha; in la afduubo ama
la dilo Xubnaha
labada Gole ee Dowladda, sidi Dowladii Carte lagu soo dhisay; 2) in Xubnaha labada
Gole ee
Dowladda, ay marti ka noqdaan Caasimada Ummadda Soomaaliyeed, ayagoo marti u ah,
Hawiye hubeysan;
iyo 3) in Xubnaha labada Gole ee Dowladda, ay noqdaan la haysta-yaal naftooda u
baqaayo aan
Caasimada xor ku ahayn. Marka, waxaay ila tahay in Jowhar la dejiyo Xubnaha labada
Gole ee
Dowladda; arrin ayaga loogu daneeynaayo si loo bad-baadiyo, ammaankooduna u
sugnaado. Waa, hubaal
in Prof. Geedi ku talo jiro, haddii ay daruufta u saamaxdo, oo ayna caqabo kooxda
Xamar isku
urursaday, waqtigana ku dheereyn; in dhammaan Dowladda loo rari doono Caasimada
Dalka ee Muqdisho.
Intaa ka hor, Ra’iisul Wasaaraha, oo ku sugan Caasimada; wuxuu ka shaqeyn doonaa in
la soo celiyo
Sharciga iyo kala Dambeynta Caasimada, in la dayactiro lana dhiso Golaha
Baarlamaanka iyo
Madaxtooyada (Villa Somalia), in la furo dekeda iyo garoon dayaarada ee Caalamiga
iyo in qaxootiga
degan Cusbitaalada, Jaamacadaha, Hoteelada, Xerrouing Ciidamada Qalabka Sida, Dugsiyada
Waxbarashada, Warshadaha iyo Xafiisyada Dowladda laga saaro si loo dayactiro, loona
dhiso kadibna
la isticmaalo.
Hadabba, kooxdan Hawiye ee horay loogu adeegsaday bur-burintii
Dowladdii Dr.
Cabdiqaasim Salaad Xasan, ayaa hadda waxaa la rabaa Gudoomiyaha Baarlamaanka iyo
ayaga in loo
adeegsado in ay fashilyaan Dowladda Prof. Geedi. War haloo caqli celiyo Guddoomiyaha
iyo koxda
Hawiye ee Xamar, in ayna fashilin dowlad ay wax kasoo dhiseyn, dowlad ay ka tirsan
yihiin, dowlad
ay ku haystaan dajo, dowlad ay magac iyo sharaf ku haystaan iyo dowlad ay wax ka
tacban karaan, oo
ayna mugdi dambe ugu celin dalka iyo dadweynaha Soomaaliyeed. Ma, waxaay u xilinaayaan
Guddoomiyaha iyo kooxda Hawiye ee Xamar, wax yar aan dhuunta gaareyn, oo ay siyeen
wakiilada
dalalka qaar, hay’adaha iyo ururada; aan rabin in ay Soomaaliya nabad noqon?
Ugu dambeynti, Waa hubaal qilaafka taagan, in ay sabab u yihiin wakiilada dalalka
qaar, hay’ado
iyo ururo Caalami; lacagna ku bixiyeen in ay Xamar u diraan Guddoomiyaha iyo kooxda
Hawiye ee
Xamar iyo Xubnaha labada Gole ee Dowladda ee hadda Xamar jooga.
Kooxdan magaca
Caalamka ku
qaraabata, waxaay dhiiga Ummadda Soomaaliyeed muudsanaayeen, muddo 14-sanno ah,
waxaayna gacanta
ku hayeen deeqdii dhaqaale, mid horumarin iyo mid bani’aadam ee Dalka iyo Ummadda
Soomaaliyeed
loogu talagalay; ayadoo ayna jirin cid la xisaabtameeysa, oo ayna lunsadeen wixii
deeq ahaa.
Runti, 14-sanno ayaga ayaad Dowlad Soomaaliya ka ahaa, waxaayna diideen mudadaa in
ay Soomaaliya
xarun ka dhigtaan, ayagoo ku andacoonaaya in Caasimada ayna nabad ahayn; hawshooduna
ka wadayaan
Nayroobi. Hadda, qorshahoodi waxaa ka fashilay Ra’iisul Wasaaraha, oo ku amray in ay
dhammaan iska
xaadiriyaan Jowhar, haddii ay dhab ka tahay in ay Ummadda Soomaaliyeed iyo Dalka wax
ugu qabtaan
deeqdi magaca Qaranka Soomaaliyeed lagu soo qaaday.
Haddaba, ayagoo diidan in ay
Soomaaliya xarun
ka dhigtaan, ayeey Guddoomiyaha, Kooxda Hawiye ee Xamar iyo Xubnaha labada Gole ee
Dowladda ee
Xamar joogo; u adeegsadeen Dowladda si qilaaf uga dhex abuurmo.
Marka, Jaalliyadda
Soomaaliyeed ee
dibedda ku nool, dalalka kala duwanna Sharciga Muwaandinimada ku leh; waa in ayna
indhaha ka
qabsan dhibaatada ay ku hayaan dalkoodi hooyo kooxdan tuugada ee is-biirsatay ee
Safaaradaha
dalalkooda Nayroobi u fadhiya iyo hay’adaha iyo ururada dalalkooda Nayroobi ka jooga
kuna lug leh
arrimaha Soomaaliya. Shaqsi ama wada jir Jaalliyadda Soomaaliyeed, waa in dowladda
dalkooda
ogaadaan siyaasadeeda ku aadan Soomaaliya, culeysna ku saaran in Dowladda
Soomaaliyeed; laga
taakuleeyo dinaca siyaasada, dhaqaalaha, bulshada, dib-u-dhiska iyo
dib-u-heshisiinta.
Dalalka,
aan mowqifkooda cadeyn, una baahan in culeys la saaro; waxaa ka mid ah United
Kingdom, Australia,
Canada iyo United States of America. Sidoo kale, culeys aan badneyn waa in la saara
dowldaha Sweden, Denmark, Finland, Norway iyo Holland, oo deeqo fara badan ku bixiyay Shirkii
Dib-u-heshisiinta, qaar ka mid ahna weli bixiyaan; laakin aan laga hayn aqoonsi
rasmi ah. Waxaan,
rajeynayaa In Jaalliyadda ay noqoto dad u damqado Ummadda Soomaaliyeed iyo dalkoodi
hooyo, si
looga hortago xaaladaha la abuuraayo ee la rabo in Dowladda lagu fashiliyo.
Dr. Abdi Ulusso
drabdi2000@yahoo.com
Afeef: Aragtida qoraalkanw axaa leh qoraaga ku
saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | July
8, 2005
Mareykanka oo ka digay dagaalo dhex mara siyaasiyiin
Soomaaliya
War maanta laga soo
saaray safaarada dowalada Maraykanku ay ku leedahay Nairobi
ayaa lagu sheegay in..
Guji... July 7
|
Daabaco
Boggan | Print