Soomaalida, Dad aan Dal iyo Diinba dhowran.

• A.D. Elmi
  adelmi@hotmail.com

Waxaa laga yaabaa inaad mar mar ku fekerto inaad buur dusha sare uga baxdo ka dibna aad go’aansato inaad duusho, laakiin aadan is weydiin sidee iyo habkee u duulaysaa iyo maxaa kuu sahlaya inaad horta si miisaaman aad hawada u dhex jiirto. Markaan dooranay inaan u noolaanno sidii bahalaha duurjoogta ah oo kale, waxaan si dhaqsiyo leh u helnay natiijo laga yaabo in qaarkeen aysan sii saadaalin cawaaqibka iyo raadka xun ee ay yeelanayso,………

Sanadihii u horeeyey ee aan ku guda jirnay burburinta nidaamkii keliya ee ka jiray dalkeena, waxay dadka qaarkiis niyadda ku hayeen in nidaamkan lagu bedelayo nidaam ka fiican oo ka barwaaqo badan kii hore una horseedaya dalka Soomaaliya horumar iyo guulo wax ku ool leh, laakiin taas bedelkeedii wixii dhacay ayaa dhacay, (AYAX TEG EELNA REEB) ayay arini ka badin weysay, waxaa la galay xaalad miyir la’aan ah, waa la isku bururay ilaa ay kala tagaan wiil iyo abtigiis naag iyo seygeed, waxaa la isu quuray dhammaan wixii xumaan ahaa ee dadka ku keydsanaa. Waxaa la galay dembiyo intooda badan lagu halaagay ummadihii naga horeeyey.

Markii la miyirsaday ka dib, waxaa la rajaynayay in Soomaalidu ay u hiloobi doonto nabaddii, midnimadii, ammaankii, sokeeyenimadii iyo xgaalnimadii, laakiin haddana ma aysan muuqan in dadku ay dhibsadeen wixii ay soo mareen, dadku kama aysan shallayn wixii ay isku sameeyeen, si kastoo ay haddana dagaaladii sokeeye u hakadeen, goboladiina qaarkood isu furmeen haddana weli waxaa jira caqabaddii shalayba dhalisay musiibada ay gacmahooda ku walaaqdeen (INLAYN DOQONI DIBIR KAMA DAASHO) si kastoo shirar is daba joog ah loo qabtay haddana kama aysan soo bixin xal dan u ah dadka iyo dalka, waxaa yaraadey dadninmadii iyo damiirkii qofka insaanka ah uga digayay inuu xumaan sameeyo, dhaqankii hore loo lahaan jiray wuu jajabay, ku dhaqankii diinta warkeed daa, waxaa tarmay dhaqdhaqaaqyo ama xarakaadyo diineed oo tiro badan, haddana aan xal wadin oo isku mashquulsan gudahooda, waxna aan ka bedelneyn ururada faraha badan ee ka bilaabma xarafka “S”, ee abuurmay 15ka sano ee u dambeeyey.

Halkii kooxo diineedyada xal laga dooni lahaa ayay iyagii xal isu waayeen “KOOX HEBEL WAA GAALO IYO KOOX HEBEL WAXAY KU XIRAN TAHAY WADDAN HEBEL” ayay isugu soo biyo shubatay arintii kooxaha diintu, waxaana meesha ka baxday baaqoodii ahaa dib u soo nooleynta khilaafo ama dowlad Islaami ah.

Iyadoo jahwareerkaasi jiro ayaysan haddana xaajadu intaas ku sinnaan, mashaakilka shacabka Soomaaliyeed ku dul habsaday wuxuu noqday mid dhinacyo badan oo meel u fiyow ummadan aan maanta la helayn, waxaa la xaalufiyey deegaankii, bad iyo beri ma fiyooba, intaas laguma ekaane shaqsiyaad Soomaaliyeed ayaa dhinaca kalena qandaraas ku qaatay sidii biyaha Soomaaliya loogu aasi lahaa haraaga Kiimikada warshadaha oo qaarkood horumariya ama soo saara Niyukleerka.

Haddaba maxaa u haray dadkan Soomaaliyeed maxaa baaqi u ah.. dal ma la hayaa dad fiyowse weli ma nool yihiin? Waxaa hubaal ah inaysan weli dhammaan dad wanaagsan oo xumuhu dhibayo dad damiir leh oo aan u dulqaadan karin waxa dhacaya, dad mu’miniin ah oo iimaankoodu fiican yahay, haddii la helo kacaan cusub waxaa hubaal ah in weli la is daba qaban karo oo hadda la joogo xilli haddii xal la helo la soo kabsan karo, laakiin haddii ay sidan ku sii socoto, waxaa laga yaabaa in aan ceymoba la helin, inta nadiifta ahina ay sii dhammaadaan, qaxaan ama ay maskax ahaan qaribmaan.

Ugu dambeyntii maxaa xal ah?. Su’aashani, waa tan ugu dhibka badan in laga jawaabo, maxaa yeelay waxaa la is weydiin karaa Soomaaliya waa hubaal inay xal rabtee xaggee laga doonaa? Dadku su’aashaas waxay uga jawaabaan siyaabo kala gedisan oo qaarkood ay ku leeyihiin Kitaabka Alle ha loo laabto, kuwo waxay leeyihiin dib u heshiisiinta ha laga soo bilaabo xagga hoose, qaar waxay leeyihiin maya xalka ha laga doono in wadamada dariska ah lala heshiiyo, kuwo kale waxay leeyihiin mashaakilka Soomaaliya waxa uu salka ku hayaa dhibaato ka soo burqanaysa Itoobiya ee taas xal ha loo helo, xalkuna waxa uu ku jiraa ayay leeyihiin in wadamada IGAD oo dhan laga dhigo hal waddan si loo dhameeyo muran xuduudeedka ka dhexeeya wadamadan, si kastaba ha ahaatee meel la iskuma raacin. Adigu xageed jirtaa? Dhinacee la jirtaa? Mise dhinac gaaraad taagan tahay ?. waa sidee xalku, goormaase la gaarayaa ?…. …

Soomaalida, Dad aan dal iyo Diiinba dhowran.

A.D. Elmi
adelmi@hotmail.com

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan

Faafin: SomaliTalk.com | July 3, 2005