Reer Garoowaba wax uma
Gooyside; Maxaad Geeddi, Reer Hiiraan kuu Geeyey
 C/Waaxid
C/hi Khaliif
London, UK
cabdulwaxid@hotmail.com
Ilaah baa mahad leh.
Nabadgelyo iyo naxariis nabi Muxamed korkiisa ha ahaato.
Geeddi jagada uu ku fadhiyo,
ra’iisulwasaaranimada, waxaa lagu helay qeyb ka mid ah tii
“4.5”. Maaddaama aan ku dhexjirno ka hadalka “professors and
doctors” ayaan maanta waxaan u geleynaa jagooyinkii uu
“professor” Geeddi magacaabay qaarkood ooy ku jiraan kuwa
guddoomiyayaasha gobollada qaarkood.
Haddii, dadkii joogay
magaallada hadda Geeddi joogo, Jowhar, diideen iney u
hogaansamaan aqbalidda jagooyinkaas; yaa kale oo laga
filayaa inay qaataan jagooyinka la magacaabo? Soow
Maxamed-dheere, adduunkoo dhan ma maqashiin inuu diiday inuu
noqdo la-taliyaha korneyl C/hi? Haddii uu Geeddi ku
qancinwaayey in ina-adeerkii u dhegonuglaado amarrada
xukuumadda, ma reer Muqdisho iyo Hiiraan baa laga filayaa?
Teeda kale, Geeddi looma
dooran inuu qabiilkiisa keliya xukumo. Waxaan dhowaan
maqleynay in dadka Garoowe iyo Boosaaso doorteen
guddoomiyayaashoodii iyo ku-xigeennadoodii iyo weliba
xubnaha dowladaha hoose oo dhan. Mudugta Waqooyina sidoo
kaley soo waddaa. Geeddi uma magacaabi karo guddoomiye
Baydhabo iyo Marka midna. Xitaa Jowharta uu joogo uma
magacaabi karo ileyn waxay damceen inay Maxamed-dheere ka
qaadaan jagadaas laakiin wuu diiday. Marka haddeysan jago
qaadi karin ma filayo inay magacaabi karaan.
Geeddi wuxuu guddoomiyayaal
iyo ku-xigeenno u magacaabay Banaadir iyo Hiiraan isagoon
xitaa awood ku lahayn. Wuxuu sheegay inay Xamar tahay meel
aan la geli karin. Oo haddaan la geli karin maxaad jagooyin
ugu magacoowday.
Waxaan ra’iisul wasaaraha
ka caloolgo’ay markuu yiri waa in dagaal-oogayaasha Muqdisho
ay muqdisho ku xasiliyaan 3-4 bilood? Waa inta lagu dhiso
guri caadi ah. Soomaalaay, miyuusan Geeddi aqoon Xamar?
Laakiin korneyl C/hi baa noo sheegay inuu ku dhashay Xamar
weliba aysan jirin cid ka celin karta.
Dad badan baa u heystay in
korneylka oo keliya uu ku soo duullaan yahay dhulka qabiilka
Geeddi laakiin arrintu saas maaha oo Geeddi laftiisa
dhulkiisa ku soo duullaan ah maaddaama uu rabo inuu
guddoomiyayaal u magacaabo dhulka dadkiisu dego oo keliya.
Marka kubbaddu waxay ku socotaa Koonfur.
Waa Shariif Xasan ninka
yiri aniga iguma filna gobol. Sidoo kale ma rabo inaan wax
ka doonto qabiilka aan ka dhashay oo keliya ee waxaan rabaa
inaan wax weyn wax ku doono. Halka korneylku Geeddi farta
ugu yeerayo isagoo Gaalkacyo jooga, wuxuu Shariifku rabaa
meel dhexdhexaad ah sida Yemen iyo Jabuuti oo kale haddii
kale uu kornaylku Xamar yimaado. Shariifka waxaad mooddaa
inuu maqlay xaddiiskan:
Markii nabigu (SCW)
qeybinayey qaniimadii Xuneyn ayaa odayaal Qureysh ahaa iyo
labo kaabboqabiil oo kala ahaa Cuyeynata iyo Aqrac kala
siiyey mid boqol geel ah. Dabadeed wuxuu nabigu (SCW) siiyey
gabyaa la oran Cabbaas 50 geel ah. Cabbaas wuxuu dhowr
meeris oo gabaya ku yiri: Haddaan Soomaali u bedlno wuxuu
noqonayaa:
- Ma nasiibkeyga (qeybtayda)
iyo midda addoomahaad isku mid ka yeeleysaa
- Labadoodii aabbe kama
sidan aabbahay; aniguna ma ahi nin ka dhaca iyaga markii
la isugu yimaado golayaasha.
- Marka maanta ninkaad
hoos geyso nabi Alloow (SCW) ma jirto cid kor u
qaadidoonta.
Dabadeed nabigu (SCW) wuxuu
uga dhigay 100 geel oo raggiisii buu dhinac ka raacay.
Gabyaa Cabbaas wuu caqli badnaa. Ka warran haddii sheekadu
noqon lahayd: nabigii Ilaahay (SCW) baa oday hebel 100 geel
ah siiyey; hebelna 50? Weliba Carabta, khaasatan odayaashaas
Islaamka ku cusbaa waxay u sameyneysay micno weyn. Laakiin
qofka muslimka ah oo aqoonta lihi wuxuu fahmayaa inaan
adduunka la isku siin jacayl. Nabiga (SCW) laftiisa ayaa
arrintaas xaddiis ku sheegay.
Haddii Shariifku uu maanta
iscasilo, wuxuu muujiyey inuu yahay nin ad-adag oo go’aan
leh haba ku xirnaado dagaaloogayaal kalee.
Beribaa waxaa jiray nin
waalli u ahaa boqor muslim ah. Waalligii wuxuu ahaa nin dhib
badan. Maalintii dambaa boqorkii oo soconaya wuxuu booqday
magaaladii uu waalligu xukumay. Dadkii baa ka sheegtay
waalligii. Boqorkii wuxuu yiri: waalligaan wuxuu ka mid
yahay kuwa ugu fiican uguna caddaalad badan madaxdeyda marka
waxaan idin kula talinlahaa inaad deysataan. Dadkii oo dhan
waa iska aamuseen marka laga reebo hal nin. Ninkii baa yiri
boqoroow caddaalad samee? Boqorkii isagoo xanaaqsan buu yiri
maxaad ka waddaa? Ninkii wuxuu yiri: waxaad ka mas’uul tahay
magaalooyinka muslimiinta oo dhan. Marka ninkaan
caddaaladdiisa iyo wanaagiisa hanagu koobin annaga keliya ee
wax ka sii magaalooyinkoo dhan. Boqorkii inta qoslay buu ka
bedelay.
Waxaan uga danleeyahay,
haddaan nahay reer Mudug Waqooyi, waxaan dhib ku qabnaa
maamulka gobolka iyo kuwa dowladda hoose ee Gaalkacyo, marka
waxaan Geeddi ka codsanlahaa hadduu wax kala badali karo bal
inuu mar nasoo fiirsho.
Marka hadduu Geeddi wax
magacaabi karo ha magacaabo guddoomiyaha Shabeeladda Dhexe
iyo kan Jowhar. Maxaase Maxamed-dheere dabodhigay Geeddi?
Xaggee lagu arkey guddoomiye gobol (Maxamed-dheere) oo la
naqsanaya wasiirro?
cabdulwaxid@hotmail.com
Afeef: Aragtida
qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | July
12, 2005
"228
Gabdhood oo Lagu Kufsaday Gobolada Jubbooyinka - 1dii Janaayo ilaa 8dii July"
Sidaas waxaa shaaca ka qaaday hay'adda Xuquuqda
aadamiga u dooda ee Faanoole, taas oo intaas ku dartay in sannadkan Jubbooyinka
lagu diley ugu yaraan 64 qof ayadoo...
Guji...
| 
Daabaco
Boggan | Print
Muqidisho
waa halkii aan ku barbaaray ee aan
wali jeclahay Laakiin!...