|
SOOF BAAN DHAQAYAA SOOFE-NA MA LIHI WAA
SOOFAANE HADALKIIS W. Q. Ahmad
Zaki
researchs@hotmail.com
Maanta waxa ay ku began tahay 62-guuradii ka
soo wareegtay maalintii la aasaasaay ururki SYL, marka waxaan Umadda iyo
dhallinta Soomalaiyeed ku boorin lahaa in ay dantoda gartaan ilaahna
fahansiiyo xaqa.
Seeftii xukuumadda federaalka oo ka
bilaabatay xamar iyadoo laga bilaabay Numberka ugu horreeya ee tirade
afcarabi ahaan (Sifir) oo ka mid ah Daawadayaasha Riwaayadda Muqdisho, ahna
mid aad ugu dhow Jilayaasha.
Magaalada Muqdishu waa magaalo caynkee ah?
Magaalada Muqdisho waa magaalo wajiyo badan
leh, mana laha magaaladu hal hoggaamiye ee waxaa deggan oo ka yimaada marka
la gaaro tartanka waxqaybsiga Soomaalida (Shiraraka Dub-u-heshiisiinta)
tobaneeyo urur isguna faana khibradda iyo wax lagu sheego halganka xaq u
dirirka; halka kuwa gadaal ka soo galena ha ka farcamaan kuwii hore ama
yeysan ka farcamine anaa kaa sibaaro iyo baabuurta dagaalka kaa badan (Tikniko).
Soomalaiya waxa horey loogu qabtay in kabada14
shir, laga soo billaabo 1991 kii Jabuuti ee ugu horreeyey kaasoo Md cali
Mahdi lagu doortay, illaa kii jhabuuti 2000 ee carta laguna soo doortay Md
C/qaasim; kulligood sida la sheego waxaa sabab u ahaa burburkooda
hoggaamiyeyaasha Muqdishu marka laga reebo kii Qaahira.
Hadaba waa maxay sababtu?
Aniga waxay ila tahay in ay sababo u yihiin
dhowr arrimood oo is biirsaday;
1) Siyaasadda Hoggaamiyeyaasha Soomaalida
oo badanaaba ku dhisan Cadkanow ku cuany amaba ku ciideeyey, iyadoo la is
moogaysiiyo in kursiga Madaxweynaha uu yahay hal kusrsi, isla markaasna uu
qaadan karo hal Nin oo qura.
2) Kala adkaansho la’aan ka jirta magaaladii
ugu weynd ee Dalka, taaso ay ku sugan yihiin hoggamiyeyaal kala aragtiyo ah,
balse la qabsaday ku noolaanshaha jawigaas. Inkastoo is reebreebka uu ka
socday 14-sano haddana tirada hoggamiyeyaasha cusub ah ee ku soo korortay
aad bay uga badan yihiin tirada ka baxday loolanka. Waxaana la orankaraa wey
ugu wacantahay iyadoo aysan toos isaga hor imaanayn dhallinyarada hubka la
iskugu dhiibay oo waxaa gabbaad u ah guryaha magaalda ku dhexyaal, iyo
odoyaal la qabsaday arrinka oo markii dagala yari dhaco ay howshoodii
billaabato, ayna kala xareeyaan maleeshiyooyinka iyagoo koox kasta lagu
qanciye in laga gardaranyahay..
3) Danaystayaal shisheeye oo ku dhiiri
galiya hoggaamiyeyaasha in ay xaaladdu waligeed jahwareer ku jirto, sida
kuwa lagu magacaabo Deeq bixiyeyaasha balse magacooda saxda ah uu yahay
hadda u fiirsato Dagaal huriyeyaasha .
Dhinaca kale Soomalaidu waxay tiraahdaa ninii
qayrkiis|(faciis) loo xiirow adna soo qoyso, waxaa magalada Addis Ababa ka
soo saaray R/wasaare Geeddi wareegto uu xilka kaga qadayo W/warfaafinta Md
Maxamud Jamac Sifir, iyadoo rag cusubna xilal loo magacaabay halka kuwo
kalena la isku badbadalay.
Maxuu eersaday Md Sifir soo lama oran karo
waxaa lagu ciqaabayaa waa maxaad ula joogtaa mucaaradka, mise salaantii uu
kaga baaqday Md Geeddi markuu xamar yimid, iyadoo R/wasaare Geeddi uu horey
ugu macneeyey Xukuumaddiisa Harag sagaaro oo kale oo iiga kac maahine iiga
duruq aan lahayn waxa uuna yiri xukuumaddaydu ma qaaddo mucaarad mana ka mid
ahaanayo.
Dhanka kale waxaa halkaas ka curtay oraah
cusub oo barbar socon doonta oo hayd “debiga gowrac weysha haku quusatee”;
balse hadda ay billabtay “ Weysha gowrac debiga ha weyraxee”; mise waaba
wax ka weyn intaas oo dhan oo waa farrin ku socota Ahayeenka Barlamaanka,
looguna muujinayo haddii uu xamar tago in ay dhici karto in xilka laga qaado,
isku soo wada duuboo waxa meesha yaallii waa “ Mucaarad baan noqonayaa
Tiknikona ma lihi waa dantiisa mooge intnaan dalka loo soo guurinbaa la
casilaa”
Dhinca kale waxaa la sheegaa in ay haddii
ay xamr tagana ciidamo shisheeye meelkasta haka yimaadeen in lala dagaalami
doono. Aniga waxay ila tahay ninka wada diiddan waa nin rag ah oo mowqif leh,
balse hadduu ku meer meero meelo kale sida waa gaalo ciidamada, war soo
umadda Soomaliyeed Muslim maahan 100% may culimada Soomaliyeed laftigoodu
wakhti ku bixiyaan sidii ay u islaamin lahaayeen ciidamaas, loona muujiyo in
Islaamku yahay Diin sharaf iyo karaamo xambaarsan, sidii khayr allaha siiyee
ay culimo Soomalaiyeed ay u islaamiyeed ciidamdee UNISOM ee raja soo celinta
kadib marki ay guulaysteen in ay Muslimiyaan qaar ka mid ahaa ciidamadaas,
mise waxaan lagu kalsoonayn xukuumadda Soomaaliya oo iyadu mas’uul ka
noqnaysa amraysana ciidamadaas???.
W. Q. Ahmad Zaki
researchs@hotmail.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga kusaxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | May 17, 2005
Zenawi:
Soomaaliya waa Argagixiso, C/laahi iyo Geedi: Itoobiya waa saaxiibadeen!
Zenawi ayaa Markale Soomaalida Ku Sheegay "Argagixiso"
kaddib markii ay waraysatay AP...
Guji May 13
 Nin Jarmal ah
oo Diley Xaaskiisii oo Soomaali ah, Laba Carruur ah iyo Labadiisii
waalid.
| 
Daabaco
Boggan | Print