SomaliTalk DALSAN
w w w . s o m a l i t a l k . c o m
SOMALITALK - MAQAAL

Febraayo 10, 2004  

“Naga soo deg duumaad ahayd daawo loo helaye”

C/Waaxid C/hi Khaliif


London, UK

  cabdulwaxid@hotmail.com 

 

 

Daabaco Boggan | Print


Filimada anshaxa xun, ruugidda Qaadka

iyo isticmaalka Daroogadu Saamayn intee le'eg Bay ku Leeyihiin Faafidda Cudurka AIDSKA ee Soomaaliya.. Guji...


Ilaah baa mahadleh. Nabadgelyo iyo naxariis Nabi Muxamed korkiisa ha ahaato.

Waxaa iigu yaab badnaynd markaan arkay taageerayaasha C/hi oo boggagga Soomaalida ku soo qoray in Maraykanka, Ingiriiska, Talyaaniga, Ruushka, Kenya iyo Itoobiyaba ay Daaroodka necebyihiin oo ay Hawiye iyo Isaaq wataan! Markuu Itoobiya ka hadlayey Zenawi wuu ka booday oo wuxuu ka hadlay Mingiste Xayle Maryam.

Carabta markaan dacaayadeynayno waxaan dhihi jirnay Carabtu inta ku nabto bay Nabiga (SCW) kaaga hormartaa. Goormaa taageerayaasha C/hi iyo isagu “Carab” isu rogeen? Sidaad cinwaanka kore ku aragtaan waxaa tuducdaa gabaygaa iska lahaa Khaliif Shiikh Maxamuud isagoo Maxamed Siyaad haystay laakiin tuducdaas iyo kuwa kale oo gabaygaas ku jiray aan maanta dul istaagno inagoo u adeegsanayna taageerayaasha C/hi iyo isaga laftiisa. Bal Khaliif dadka C/hi oo kalaa wax ha inaga dhaho:

  • dibirtiyo sansaarooyinkii suxulku kuu diirmay

  • axadyahow dufaysani ajnabi hoowgu dowgaline

  • dafirka iska daa waxaynu nahay qoom dalkooda lehe

  •  

  • dabcigaaga waa lagu yaqiin been dakhookhilane

  • huwan kuguma soo duulin iyo dalal shisheeyaade

  • darisyada ha ceebaysanin waa dununucdaadiiye.

Horta afartankii sano ee u dambeeyey waxaan Xabashi ahayn oo nagu soo duulay ma leh marka laga reebo qiso aan dib ka sheegayo. Weerarada Xabashidu waxay ugu darnaayeen dagaalkii sokeeye ka dib markay Koonfurta Soomaaliya soo galeen. Markaas ninka la safnaa oo dabada ka waday ama qabiilka Soomaaliyeed ee keenay kee ahaa? Waa Daarood ay hor kacayeen C/hi Yuusuf iyo Cumar Xaaji Masale. War nimankani goormay qabiil kale noqdeen?

Beenloow baa nin dhintay iyo nin fog markhaati gashada miyaan ciidankii Maraykanka ee ka badnaa 30,000 ayna Xamar ka degin ooysan si toos ah u carqaladayn dantii janankii Caydiid? Miyuusan Maraykanku faraha la gelin arrimihii Caydiid iyo dhulkuu haystay? Miyaan mooryaantii Caydiid ee Baydhabo fadhiday loo diidin inay dadka dhacaan oo raashinka mucaawinadaa boobaan? Caydiid ma Daarood buu ahaa waa iyadii Maraykanu dhaheen waa “wanted” ama dheh qofkii soo sheegaa ha qaato malaayiin Doolar. Iyagoon qarsanayn miyeysan go’aansan inay dilaan Caydiid? Imisa oday ooy Caydiid isku bahyihiin buu Maraykanku hal fadhi ku dilay? Wax Daarood ah odayaashaa ma ku jireen? Imisaa ku dhimatay dagaalkii Maraykanku Caydiid la galay? Kumanaan Soomaali ah. Imisaa dadkaas Daarood ka ahaa? Sheekadaas carruurta Soomaaliyeed oo qurbaha ku dhalatay iyo adduunkoo dhan baa yaqaan kaddib makrii film laga sameeyey loogu magac daray Black Hawk down. Bal Khaliif tixdiisa hasii wato:

  • dunidoo dhan baa ku taqaan diif cadaawaahe

  • dugaagii ku boobaaya waa lala dagaalaaye

  • waxba ha isku dedin uumiyuhu kaa digniin hele’e

  •  

  • dabaqaad koraysaa dhakhsuu kuula dumayaaye

  • nin dadkiisa cuna ciiddu waa laba diblaysaaye

  • dugsi waa’ga waxaa kuugu wacan daalin baad tahaye

  •  

  • dulmilowga hadalkiisu ways dabomaryeeyaaye

  • waxaad noogu soo labo dublayn waanu diirgarane

  • dacarta isku celi Eebbaheen waysku keen diraye

  •  

  • ku dareenyey Aadmigu inaad tahay dullaaleeye

  • dambigaanu kugu haysaniyo qaranka aad duugtay

  • dufan-tirasho yaa kaaga harin dayn-qabaad tahaye

  •  

  • raggii daaman-haragloow ilmadan dibiqleh kaa keenay

  • dabool niman la saariyo ka weyn daas qabiilo ahe

  • ka difaactan Soomaaliyoo duuban baan nahaye.

Marka haddii qofka dagaal iyo siyaasad looga raayo waa inuu gar qaataa ee mahan qabiilkii Soomaali dilooday in dib loo soo faarfaaro markii “doontii kornaylka ay rag dejiyeen”. Waa la ogaa sidii uu Moorgan uga faa’iidaystay ciidamadii Beljamka ood mooddo iyagoo Caydiid ku nacaynaya inay dhaheen kaalay oo qabso Kismaayo waan ka baxaynaa meeshee.

Iimaanka Ilaah idin ka qaad, ma markay siyaasaddii ku guuldaraysteen bay rabaan inay dhahaan Carab, Maraykan, Yurub, Afrika iyo qabiilooyinkii kaloo dhan baa col noo ah? War soow adinka ma ahayn kuwii Maraykanka ku lahaa kaalay oo Shimbiraale weerar, belaayaa joogtee? Soow maydaan oran Bacaadweyn iyo Galdogob argagixisaa joogta? Soow maydaan ahayn dadkii inta Gaalkacyo tagay oo TV Talyaani ah iyo shaqaalihiis inta gabdheenii xijaabnaa tuseen oran waxay qabaan waa khalad oo inta tusteen cajalad ah gabdho Waaberi ah oo niikinaya aydaan oran waa saas sida diintu qabto? Muxuu is dhaamaa hadalka ka soo yeeray Faransiiska oo ah inaan iskuulka lala imaan xijaab iyo kan C/hi u sheegay wariyaasha Talyaanigaa? Marka Khaliif ha sheego waxa C/hi mudanyahay:

  • Intaasoo dunuubaad gashoo lagugu deynayne

  • arrintaa daraadeed annaga kuula dirirayna

  • iyo adiga keennii gardaran Daayinkaa garane

  •  

  • kufri niman u meeldaya Ilaah nooga deeq badane

  • dikriga iyo eedaanka iyo daraf salaadeedka

  • aduun baa daroorinahayee Islaam daakiraannahaye.

Waan soo aragnay in Maraykan uu laayey nabaddoono Hawiye iyo Hawiye badan Xamar dhexdeedee, yaa Bari, Nugaal iyo Mudug ku dilay ubuxii Soomaaliya ama dheh “Puntland”? Ma Maraykan mise C/hi? Yaa reer tolkiis ku dilay Qayaadsame, Garoowe iyo Dhuudo? Yaa dilay hogaamiye dhaqameedkiisii? Yaa Boosaaso ka qafaashay muslimiin? Waxay dhaheen odayaal reer Puntland ah baa safiir Maraykana arkay oo uu sidaas ku yiri waatahay hadal baad sheegtay anna ficil baan kuu sheegay. Teeda kale ma yahay hadal uu ku hadlo safiir reer Galbeed ah? Hal mar bay dhici kartaa waa in aad khamro aad meel kula cabto dabadeedna adinkoo sarqaansan aad sir isa siisaan, ee odayaasha la sheegayo ma khamirgay cabbaan? Taasna suurgal ma ahan oo safiirada looma ogola inay u dhaqmaan sida dadka caadiga ah. Teeda kale haddii Daarood la necebyahay maxay adduunku u aqoonsan waayeen Somaliland? Dadka diidan waa Daaroode maxaa adduunku xaqooda u duudsiin waayey? Arrintan kaliya ayaa maqaaladiina beenayn karta. Maxaa Caydiid loo caawinwaayey markuu Koonfur inteeda badan qabsaday? Yaa Salbalaar taageeray?

Doqon bay la tahay in shisheeye Daarood, Hawiye, Dir, Digil & Mirifle iyo kuwa kalaba kala jecelyahay. Maxay kula xigaan? Soow isku dad ma nihin? Ilaah baa mahadleh hadday xagga diinta naga soo geli waayeen maxaa yeelay C/hi iyo cawaantiisu waxba ulama harin diin iyo dadkeed.

Xalay maxaa caawa uga eg. Sayidkaa laga sheegay markuu dagaal la galay Ingiriiska iyo dadkii raacay sidoo kalana dadkii ehelkiis ahaa uu laayey inuu yiri:

anaa didiyoo dalkii ka eryee war Daarood xaggee u doonaa?

Hadalkaas baa u dambeeya nin kastoo dadkiisa liqa. Ma markii C/hi ay isqabteen Daarood badan oo uu waliba laayey kuwii dadka u xigay buu hadda Daarood ka hadlayaa? Daarood baa ba’ay! Muxuu yahay Daaroodka uu Xasna Abshir Garoowe ku tagi waayey waagii hore halka Xuseen Caydiid iyo Cismaan Caato ay ka tageen? Qabiilku wuxuu noqday awr-ku-kacsi. Khaliif hasii wado:

  • Rag isdila dabaadiga qolaa lagu dagaajaaye

  • dalanbaabigaagaan ka garan inaad doogayne

  • naga soo deg duumaad ahayd daawo loo helaye

  •  

  • abwaan laga dalqaminaayo waa laga dabqaataaye

  • Rabbi waxaan ka doonaa waqay igama daahaane

  • dakhal fooraraad noqotay iyo dooni caaridaye

  •  

  • ninkii talada laga duugayaan daaqad loo heline

  • waxaan kugu duraansanahayaa waa dantaa dabo’e

  • iska durugso iimmaankii baa kaa dabayshadaye.

Waxaan ku soo xirayaa shisheeye danbuu leeyahay ee ma kala jecla qabiil marka ninkii siyaasad looga adkaadoow waxba qabiil haku cararin. Haddaadan siyaasad ciyaari karin u bannee dadka kale.

In Caato uu ka raynayo C/hi waxaan arkay markii C/hi lahaa Shimbiraale baa araggixiso joogtaa waxaa teleefishinada Ingiriisku Caato waydiiyeen in Xamar ay argagixiso joogto laakiin Caato wuxuu yiri hadday joogaan annagaa la dagaali lahayn. Ogoow Caato Xamar waa looga awood badnaa oo C/Qaasim ooysan isku fiicnayn baa haystay laakiin Cismaan Caato wuxuu ugu yaraan gartay in hadduu been-buur sameeyo aysan wax u tarayn marka runtuu iska sheegay. Marka C/hiyoow waxaan ku leeyahay: “xilna qaaday xabna jeexday”. Marka shalay in Carabtu Hawiye la jirto baad noo sheegtee goormaa adduunkoo dhan oo Maraykan iyo Yurub lihi Hawiye la jireen?

Marka siraha C/hi hayo ma waxay soo baxaan markii laga gacansarreeyo? Markii Boosaaso laga soo saaray wuxuu sheegay sir ah in gobalka Bari belaayo joogto. Hadda markii saxiixa “lagu siranya” waxay taageerayaashiisu dhaheen adduunkoo dhan baa Daarood ka soo horjeeda!

Reer Puntlandoow waxaan ka hadli jiray Ilaah indhihuu noo saaray. Wakaas ninkii cadow nooga dhigaya muslimiintii oo dhan oo Carab leh, sidoo kalana shisheeye dhamaantiis ooy Maraykan, Yurub iyo Ruush ku jiraan . Kenya iyo Jibuutana wuxuu ku sheegay cadow. Qabiilooyinkii kale warkood daa. Waad maqlayseen in baarlamaankii Puntland ay waqtigii korarsadeen. Waxaan ka fahmay inay leeyihiin odaygana sanad kale haloogu daro ee ma raallaad ku tihiin sidaas? Mar dhow waxaan C/hi iyo taageerayaashi ka filayaa inay dhahaan xataa Hindi iyo Shiine ayaa Daarood (C/hi) col u ah.

Muslimka ha igu dirin yaan iblays waa dowyo kaa ridine. Waxaa yiri Qamaan Bulxan.


Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri

C/Waaxid C/hi Khaliif
London, UK
cabdulwaxid@hotmail.com 

AFEEF: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan

 Faafin: SomaliTalk.com |Feb 10, 2004 

 QORAALADII HORE EE CABDULWAAXID

. XAMAR DAAWO DACALLADA... SAWIRRO....

Kulaabo bogga hore ee www.somalitalk.com 

© www.SomaliTalk.com
All About Somalia and More..
.
>> Usheeg Asxaabtaada
Allah Is Great
kaah

BILICDA SOMALIYA
Luuq Ganaane, 1987

wiil Waa wiil yar oo Somaliyeed oo nayl yar dhabta kuwata xilli nabadana dhexjooga Bilicda dhulka Soomaaliya.
Akhri



XAAFID QUR'AAN cFatax Cabdul Fataax waa xaafid qur'aan Somali ah oo wacdaro muujiyey GUJI


Copyright © somalitalk.com. All rights reserved.

HTML CD