Ciidammada gumaysiga Itoobiya oo ay caado u tahay inay cadaadiyaan oo
xadgudubyo kala duwan u gaystaan dadwaynaha rayadka ah ee Ogaadeenya, ayaa
dadwayne badan ku xidhxidhay magaalada Sagag markii ay bishan maarso ahayd
11kii
Dadka aan magacyadooda helnay ee halkaas lagu xidxidhay waxay kala yihiin:
- 1- Dayib Sheekh Xassan.
- 2- Cabdi Cabdulaahi.
- 3- Maxamed Xareed
- 4- Xirsi Xasan Ahmed.
5- Cabdulaahi Macallin Khayr, oo isaga la sheegay in maskaxdiisa ay wax u
dhinmeen, ka dib markii ay ciidamada gumaysigu ka dhaceen wixii uu hanti
lahaa oo dhan.
Dhinaca kale warar xog-ogaal ah ayaa sheegaya in maamulka Addis Ababa uu
diyaarinayo nidaam uu si rasmi ah ugula wareego maamulka gobolka Ogaadeenya,
oo hadda uu si maqaar-saar ah u hayo waxa loogu yeedho “Kililka Soomaalida”.
Ciidammada gumaysiga oo gabdho ku jidh dilay tuulada Gasaangas.
Ciidamada gumaysiga Itoobiya ayaa 13kii bishan maarso seddex gabdhood ku
faraxumeeyay, hantidii ay wateena kaga dhacay tuulada Gasaangas, oo ka tirsan
gobolka Nogbeed, oo qiyaastiina 80 km dhinaca koonfureed ka jirta magaalada
Fiiq.
Gabdhahan, oo lagu kala magacaabo Maryama, Koos iyo Xaliimo, waxay ka mid
ahaayeen dad rakaab ah oo la socday baabuur tuulada soo maray, kaasoo ay
ciidammada gumaysigu qabteen, ka dibna ka dejiyeen rakaabkii saarnaa oo dhan,
kuwaasoo ay ku xareeyeen xero-ciqaabeed uu gumaysigu tuuladaas ku leeyahay.
Ciidamada gumaysiga Itoobiya waxay gabdhahaas ku soo tuureen xerada
duleedkeeda markii ay jidhdil aad u ba’an u gaysteen. Warku wuxuu kaloo
intaas ku darayaa in ciidammada gumaysigu ay diideen in gabdhahaas wax
daryeel ah loo fidiyo, hase yeeshee dadwaynaha ku dhaqan tuulada Gasaangas
ayaa arrintaas ka dhiidhiyay, oo ku guulaystay inay gabdhahaas ka soo qaadaan
meeshii ay ciidammada Wayaanaha ku tuureen.
Gabdhahaas dhaawacoodii ayaa loo saaray Gaadhi dhinaca galbeedka, ilaa iyo
haddana wax xog faahfaahsan ah lagama hayo xaaladdooda caafimaad waxa ay ku
denbaysay.
Dhinaca kale Wariyaha wakaalada wararka Ogadenya uga soo warama Gobolka
Fiiq ayaa noosoo xaqiijiyey inuu baxsaday taliyihii ciidammada gumaysiga
Itoobiya ee ku sugnaa magaalada Fiiq. Baxsashada taliyahaas ayaa keentay in
ciidammada halkaas ku sugan ay kala amar-qaadan waayaan, isla markaana ay
qowmiyado kala duwan u kala qaybsamaan.
Baarlamaanka Itoobiya oo ku kala jabay xasuuqii Ganbeela ka dhacay.
Wariyaha Wakaalada Wararka Ogadeniya u jooga magaalada Addis Ababa ayaa
sheegaya in Baarlamaanka Itoobiya uu ku kala jabay warbixin ku saabsanayd
xasuuqii ka dhacay gobolka Gambella, ka dib markii uu khamiistii la soo
dhaafay yeeshay kal-fadhigisii 15aad muddadii afarta sano ahayd ee uu jiray.
Nin u dhashay gobolka Gambella oo lagu magacaabo Dhabol Manuel ayaa
beeniyay warbixintii uu baarlamaanka hortiisa ka akhriyay wasiirka arrimaha
Fadaraalka ee Itoobiya Abay Sahay, kaasoo tilmaamay in dadkii lagu dilay
gobolka Gambella ay 60 qof ahaayeen, hase yeeshee Dhabol Manuel ayaa
warbixinta wasiirka ku tilmaamay mid ra’ yul caalamka lagu khaldayo, wuxuuna
daboolka ka qaaday dadka halkaas lagu laayay in ay ka badnaayeen 606 qof.
Waxaa kaloo iyaguna halkaas isku af-dhaafay gudoomiyaha Baarlamaanka
Itoobiya Dr. Bayane Bedros iyo wasiirka arrimaha fadaralka Abay Sahay, kadib
markii uu waasiirku diiday in xukuumaddu ay wax cudur-daar ah ka bixiso
xasuuqii ka dhacay Gambella.
Dr. Bayane ayaa isagu cudur-daar ka bixiyay xasuuqii Gmabella mar uu u
warramayay hay’adda wararka ee IRIN ee Qaramada Midoobay, wuxuuna
cudur-daarkaasi buuq iyo kala-jab wayn ka dhex abuuray Baarlamaan ku sheegga
Itoobiya.
Itoobiya oo loogu baaqay inay wax ka qabato jidhdilka ay nabasugideedu
isticmaasho.
Hay’adda xuquuqal insaanka u dooda ee loo yaqaan Human Rights Watch (HRW)
ayaa warqad dheer oo ay u qortay wasiirka arrimaha fadaraalka iyo wasiirka
cadaalada ee Itoobiya kaga codsatay inay si deg deg ah u soo baadhaan
ciidamada nabad sugida oo isticmaala ciqaabta jidhdilka ah, isla markaana
xidha-xidha dad aan waxba galabsanin.
Hay’addani waxay kaloo xukuumadda Itoobiya ka codsatay inay si degdeg ah u
joojiso xidhayga dadka aan waxba galabsanin, islamarkaana ay maxkamad hor
keento dadka gaysta fal-denbiyeedka noocaas ah.
Agaasimaha Human Rights Watch (HRW) Mr. Peter Takirambudde wuxuu yidhi “
haddii ay wasiiradu si degdeg ah arrintan soo noqnoqonaysa wax uga qaban
waayaan, iyaga ayaa loo arkayaa inay danbiilayaal yihiin, sharciga caalamiga
ahna ku tumanaya”.
Waxaa lawada ogsoonyahay in ururka ka soo horjeeda jidhdilka uu hadda ka
hor ku canabaaryeeyay dawlada Itoobiya jidhdilka loo gaysto dadka lagu tuhmo
inay siyaasada xukuumadda ka soo horjeedaan, hasa yeeshee xukuumadda Addis
Ababa wax is-baddal ah arrintaas kama ayna muujinin.
Iskuulladii Harar oo la xidhay iyo arday kale oo la dhaawacay.
Si lama filaan ah ayay ciidamada Itoobiya u xidheen dugsigii sare ee Harar
iyo dugsiga farsamada gacanta ee Madha-hani-yalam.
Ciidamada nabadsugida oo aad u hubaysan ayaa si khasab ah ardayadii oo
fasalada ku jira u kala diray, waxaana sababta Iskuuladan loo xidhay lala
xidhiidhiyay kacdoonkii arday oo meel walba gaadhay, taas oo cabsi galisay
xukuumada Addis Ababa.
Warar kalena waxay sheegayan in iska hor-imaadyo dhexmareen ardayda
Oromoda iyo ciidamada nabad sugida ee Itoobiya kuwaas oo ka dhacay Jaamacada
Haramaaya laguna dhaawacay 16 arday.
24 arday oo wax ka baranayay machadka macalimiinta ee Ktobe ayaa iyagana
wax barashadoodii laga eryay.
Radyowga Oromoda ee SBO ayaa sheegay in ururka Oromada ee OLF uu soo
saaray bayaan uu ku canbaareeyay falalka foosh xun ee ay xukuumada Meles u
gaysanayso ardayda Oromoda ah.
Warar aanu ka helay dhinacyo kale ayaa sheegaya in magaalda Harar ay
biyihii ka go’en halkaas oo ay ku biyo la’yihiin dad gaadhaya 170,000 oo qof.
Waxayna dadkaasi safaf dhaadheer ugu jiraan 25 booyadood oo biyaha loogu soo
dhaamiyo.
23.03.2004
C/Nuur Sh. Mohamed
raadioxoriyo@yahoo.com
radioxoriyo@ogaden.com
Radio Xoriyo waxaad ka
dhegaysan kartaa Mawjadda 19 MB ee dhererkeedu yahay 9820 KHZ, Maalmaha
Talaadada iyo Jimcaha 7: 30PM waqtiga Afrikada Bari
....
Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri
Kulaabo bogga hore ee
www.somalitalk.com
Dhegeyso warkan oo Cod ah
...HALKAN
KA BAAR WARARKII HORE EE XORIYO
....KAYDKA
WARARKA RADIO XORIYO - NEWS ARCHIVE
AFEEF: Afkaarta qoraalkaan waxaa leh gaarna ay u
tahay Radio Xoriyo, kana
tarjumimaayo aragtida SomaliTalk