Barnamujka caawa Radio Xoriyo ka
baxaya waxuu ka koobanyahay.
- Itoobiya oo la
cadeeyay in ay ku jirto wadamada dadka xasuuqa.
- Dagaal dhexmaray
ardayda magaalda Waliiso iyo ciidamada Itoobiya.
- Meles oo gatay hanti
ay kiniisada Axum lahayd.
- Dad badan oo Geeska
Afrika ku tabaalaysan.
- Eritereya oo
dhaleecaysay mawqifka Maraykanka.
- Faalo aanu ku eegayno
faragalinta Itoobiya.
- Qayb ka mid ah
barnaamujkii kaftan ma aha kulanka waabari ee horta maxaa isu keenay iyo
suugaan halgameed.
Itoobiya oo la cadeeyay in ay ku jirto wadamada dadka
xasuuqa.
Shir aad u ballaadhan oo lagag hadlayay xasuuqa loo gaysto
dadka, oo dhawaan ka dhacay magaalada Stockholm ee wadanka Sweden ayaa lagu
sheegay in Itoobiya ay ka mid tahaya wadammada looga baqayo inuu ka dhaco
xasuuq dadwaynaha lagu baabi’iyo.
Shirkan oo aad u balaadhnaa waxaa ka soo qaybgalay
xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay Mr. Kofi Annan, siyaasiyiin,
diplomasiyiin, aqoonyahano iyo ururro bulsheed oo aad u badan.
Shirkan waxaa ka soo baxay daraasado lagu muujinayo wadammada laga yaabo inuu
xasuuq dadwayne ka dhaco, waxaana wadammadaas lagu soo daray dalka Itoobiya,
oo la sheegay inay xagga hore kaga jirto dalalka xasuuqa u gaysta dadyowga ka
soo hor jeeda ee xorriyad u dirirka ah.
Arintan waxaa shirkaas ka caddaysay Brabra Harff oo ka socotay xarunta
horumarka iyo maaraynta khilaaafaadka ee Marykanka( US Center for Development
and Conflict Management), taasoo sheegatay in loo baahan yahay in la sameeyo
digniin loo adeegsan karo ka hortegga xasuuqa inta uuna dhicin.
Dagaal dhexmaray ardayda
magaalda Waliiso iyo ciidamada Itoobiya.
Radyowga Oromda ee SBO ayaa sheegay in bishan 26dii u dagaal aad u wayni
dhexmaray ardayda magaalda Waliiso iyo ciidamada Iihadhiigta ee gumaysiga
Itoobiya. Dagaalkan ayaa billaabmay, ka dib markii ay ardaydaasu isku dayeen
inay taageero u muujiyaan ardayda walaalohood ah ee ay xukuumada Addis Ababa
dhawaan xabsiyada u taxaabtay.
Khasaaraha uu isku dhacaasi labada dhinac soo gaadhsiiyay wali wax faahfaahin
buuxda lagam hayo.
Dhinaca kale wararka naga soo gaadhaya magaalda Addis Ababa ayaa sheegaya in
14 arday oo ka tirsanaa ardaydii Jaamacada Addis Ababa ee dhawaan ay nabad
sugida Meles xidhxidhay la horkeenay maxakamad ku taalla magaalda Addis Ababa.
Meles oo
gatay hanti ay kiniisada Axum lahayd.
Wariyaha wakaalda wararka Ogaadeenya u jooga magaalada
Addis Ababa ayaa sheegay in warar laga helay ilo aad muhiim u ah ay
caddeeyeen in Meles Zenawi iyo taliyihiisa nabad sugida Getajaw Assefa ay si
qarsoodi ah u galeen heshiis ay ku gadeen hanti taariikhi ah oo kiniisada
Axum ay lahayd.
Heshiskas waxay la galeen wasiirka arimaha dibada ee
wadanka Isreal mar uu dhawaan booqasho 3 bari ah ku yimid waddanka Itoobiya.
Wararkani waxay intaas ku dareen in Isra`el ay keligii taliye Meles Zenawi u
ballanqaaday inay magangalyo siyaasadeed siinayso haddii ay xukuumaddiisu
dhacdo.
Dad badan
oo Geeska Afrika ku tabaalaysan.
Ugu yaraan 12 milyan oo qof oo dhawr waddan oo kala duwan
u dhashay ayaa macaluul ba’ani ku haysaa gobolka Geeska Afrika, kuwaasoo
sannadkan u baahan cunto iyo gargaar kale labadaba, sidaas waxaa lagu sheegay
warbixin ay hay’ado kala duwan soo saareen oo ku saabsan baahida cunto ee ka
jirta gobolka Geeska Afrika.
Dadka ay dhibaatadu sida u wayn u taabatay waxay kala yihiin ugu yaraan 7
milyan oo qof oo ku dhaqan dalka Itoobiya, 2 milyan oo reer Tanzania ah, 1,2
milyan oo reer Kenya ah iyo 1,2 milyan oo reer Eritereya ah. Waxay kaloo
dhibaatadani taabatay dadka reer guuraaga ah ee Soomaaliya u dhashay.
Dhibaatadan macaluusha ah waxaa keenay roobabka oo sannadkii 2003 ku yaraa
gobolka Geeska Afrika.
Warbixintani waxay si gaar ah u tilmaantay in dalka Itoobiya ay muhiim tahay
in gargaar lala gaadho, si loo badbaadiyo dad aad u fara badan oo dhimasho
qarka u saaran.
Meelaha ay macaluushu ka jirto waxaa ka mid ah Ogadenya oo sannadihii ugu
denbeeyay oo dhan ay roobabku ku yaraayeen. Roobabka baaqday ee biyo iyo baad
la’aanta keenay, waxaa u weheliya xayiraadda dhinac walba ah ee Itoobiya ay
ku hayso dadka somaalida Ogadenya oo ay ka joojisay guud ahaanba xidhiidhkii
ganacsi ee ay la lahaayeen dalka Soomaaliya.
Eritereya oo dhaleecaysay
mawqifka Maraykanka
Dawlada Eritereya ayaa arbacadii sheegtay inay mawqifka Maraykanka soo
dhawaynayso, hase yeeshee waxay ku dhalliishay inaanuu tallaabadii loo
baahnaa ka qaadin dawlada Itoobiya oo diidday inay u hooggaansanto go’aankii
ay Qaramada Midoobey ka soo saartay soohdinta labada dal u dhaxaysa.
Wasaarada arrimaha dibada e Eritereya ayaa ka biya-diiday sababta uu
Maraykanku hadda ka hor uga hadli waayay go’aanka soohdinta ee ka soo baxay
ergada xallinta khilaafaadka soohdineed ee Itoobiya iyo Eritereya u dhexeeya.
Toddobaadkii hore ayay wasaarada arrimaha dibada ee Maraykanku ku baaqday
inay si wayn uga walwalayso sida ay suuragal u tahay in mar kale uu dagaal ka
dhex oogmo labada dal ee Itoobiya iyo Erietereya, waxayna labada dhinacba ka
codsatay inay u hooggaansamaan heshiiskii xabbad-joojinta ee waddanka
Aljeeriya ay ku kala saxiixdeen.
Hase yeeshee wasaarada arrimaha dibada ee Maraykanku waxay ka taxaddartay
inay eedda dhinac gooni ah saarto, iyadoo waliba dawlada Itoobiya ay ku gacan
saydhay go’aankii Qaramada Midoobey.
Mawqifka noocaas ahi wuxuu saamayn xun ku yeelan karaa qorshaha nabadda,
sidaas waxaa lagu sheegay bayaan ka soo baxay wasaarada arrimaha dibada ee
dalak Eritereya, oo tilmaantay in Itoobiya go’aanka Qaramada Midoobey lagu
oggolaysiin karo oo klaiya, haddii uu Maraykanku ka joojiyo taageerooyinka
kala duwanee uu siiyo taliska Itoobiya ka jira.
Haddii ayna garanin dantooda
yaa u garan doona?
Ummadda Somaliyeed wuxuu dagaal sokeeye oo lagu hoobto dhaxalsiiyey xukuumad
dhexe la’aan muddo 13 sano ah.
In kasta oon weli xal la helin sidii loo soo celin lahaa qaranimadii iyo
xukuumad laysku raacsan yahay, haddana dadaalka in arrintaas lagu guulaysto
heer caalami iyo mid Somaliyeedba way socotay 13 kaas sano.
Markii loo kuur galay sababta guul kama dambays ah looga gaadhi waayey waan
waanta joogtada ah waxay gabagabadeedii noqotay fara gelinta qaawan ee
Itoobiya kula dhex jirto shacabka Somali iyada oo isu diyaarinaysa inay
gumeysato; taasinawaxay ku suuro geli kartaa inay burburiso midnimadooda iyo
isla weynaantooda.
Itoobiya iyada oo iska dhigaysa inay dhexdhexaadinaysa Somalida ayey haddana
hubka isugu dhiibaysaa, xataa kuwa iyada inay dullaysato raaliga ka ah.
Waxaa tusaale fiican ah, Cumar Filish iyo Muse Suudi; Muse Suudi iyo Maxamed
Cumar Xabeeb;SNF iyo RRA; labada garab ee RRA; iyo ugu dambaystii colaadda ay
ka hurinayso labada maamul ee Garowe iyo Hargeysa.
Sababta labaad waa aragtida khaldan ee siyaasiyiinta Somali qaarkeed oo
shisheeyaha ka xigsanayso walaalahooda Somaliyeed taas oo la xidhiidha
sababta kowaad. Walaal ka fogaanshaha iyo shisheeye ku dhowaanshahu waa
dariishadda ay Itoobiya ka soo gelayso arrimaha Somaliyeed.
Sababta saddexaad waa mawqifka aragtida gaaban ku dhisan ee madaxda
Woqooyiga Somaliya. Dad iyo gobol ahaanba Woqooyigu waa qayb ka mid ah
laf-dhabarka Somaliyeed. Waxay ka seexatay waajibaadkeedii iyo kaalintii ay
ku lahayd dhibu soo celintii midnimada qaranka Somaliyeed iyaga oo ku
beddeshay gumeysiga cusub ee Itoobiya oo geed ku xidhay.
Waxayna garanaynin kuwa u horseedaya qaybsanka Somaliya ee ku nool Woqooyi
Somaliya inayna jirin sifo lagu aqoonsan karo ooy kaga geddisan yihiin
Somalida inteeda kale oon ahayn damaaciga kuwa yar ee madaxtinimada u buka.
Duruufaha iyo waxyaalihii Somali qaybiyey ee isku dilay (waa
qabyaalad) inay iyana ka jiraanWoqooyiga hadday garan waayeen yaa u garan
doona.? Maslaxada iyo wanaaga Somalida Woqooyi inay ku jirto midda Somalida
inteeda kale xataa kuwa ay dariska yihiin ee Itoobiya gumeysato hadday garan
waayeen yaa u garan doona?
Jawaabtu waxaa weeye waqtigaa garansiin doona.
raadioxoriyo@yahoo.com
radioxoriyo@ogaden.com
Radio Xoriyo waxaad ka
dhegaysan kartaa Mawjadda 19 MB ee dhererkeedu yahay 9820 KHZ, Maalmaha
Talaadada iyo Jimcaha 7: 30PM waqtiga Afrikada Bari
....
Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri
Kulaabo bogga hore ee
www.somalitalk.com
Dhegeyso warkan oo Cod ah
...HALKAN
KA BAAR WARARKII HORE EE XORIYO
....KAYDKA
WARARKA RADIO XORIYO - NEWS ARCHIVE
AFEEF: Afkaarta qoraalkaan waxaa leh gaarna ay u
tahay Radio Xoriyo, kana
tarjumimaayo aragtida SomaliTalk