Dhacdooyinka soo mara nolosha aadamaha qaar badan oo kamid ah waxay ku reebaan xasuus gaar ah, waxay noqon karaan maalmo leh xasuus murugo ama xasuus farxadeed. Bisha febraayo waxay kulmisaa maalmo xusuus iyo qadarin ka mudan shacbiga Soomalida Ogaadenya. Bishan gudaheeda waxaa dhacay dhacdooyin waawayn oo taariikhda dalka Ogaadenya baal muhiim ah ka galay. Maalmahaas qaar waxay leeyihiin murugo, qaara farxad, qaara labadaba way isku darsadeen.

Qormadan waxaan si kooban ugu soo qaadanaynnaa qaar ka mid ah maalmahaas taariihiga ah ee soomaray shacabka Ogadenya.

01 Febraayo, 1994 waxay ciidamada dawlada Itoobiya si waxashnimo ah ugu dileen magaalada Qalaafe Duulane Xasan Gaabane oo ahaa gudoomiyihii dagmada Qalaafe iyo Laba ruux oo shacb ah lana kala odhan jiray Cabdi Cali Aadan iyo Diiriye Dhaqane

06 Febraayo, 1994 waxay sidoo kale Ciidamada Itoobiya magaalada Wardheer ku dileen gudoomiye ku xigeenkii magaalada wardheer Marxuum Cabdulaahi Ganay.

07 Febraayo, 1994 waxay Odoyaasha iyo Ugaasyaduba u gudbiyeen Meles Zenawi isgoo kula shiraya Magaalada Goday oo ah Caasimada Ogadenya in Afti laga qaado shacabka Somalida Ogadenya.

12 Febraayo, 1994, waxay ciidamada Itoobiya si waxshinimo ah magaalada Qabridaharre ugu dileen guddoomiyihii iyo k/xigeenkii, Shihiid Maxamed Cumar Tube iyo Shihiid Deeq Maxamud Carab. Waxaa dilka labada mas’uul ka sii fool xumaa silcintii maydkooda oo ay ciidamadu ehelkii iyo dadwaynihii kalaba u diideen inay xabaalaan. Arrintan waxay noqotay wax ku cusub taariikhda, kana soo horjeedda xeerarka caalamiga ah iyo garashada caqliga fayow.

15Febraayo, 1994, waxaa la qabtay kalfadhigii baarlamaanka dalka Ogaadenya. Baarlamaanku waxay ka doodeen mustaqbalka siyaasadeed ee dalka Ogaadenya, waxayna aqlabiyad badan ku go’aamiyeen in dadwaynaha Soomalida Ogaadenya laga qaado afti lagu waydiinayo waxa ay aayahooda ka damacsan yihiin. Go’aanka baarlamaanku wuxuu lahaa muhimad iyo tixgalin gooni ah maadaama uu baarlamaanku ahaa kii ugu horreeyey taariikhda Ogaadenya ee shacbigu si dimoqraadi ah u soo doortay, kalsoonina ka haystay dadwaynaha. Sidoo kale, go’aanku wuxuu waafaqsanaa dastuurkii ku meel gaadhka ahaa ee Itoobiya oo sheegayey in ummad walba ay dooran karto aayahooda marka ay dhamaato waqtiga ku meel gaadhka ah ee xukuumadii Itoobiya ee xiligaas. Maalintii go’aankan la qaatay waxaa loo aqoonsaday inay noqoto “Maalinta aayo-ka-talinta” ee dalka Ogaadenya.

17 Febraayo, 1994 waxay Cuqaasha Ogaadeenya Zenawi hortiisa ka taageereen go,aankii Barlamanbka. isagoo shir Albaabada loo xidhay kula jira magaalada Harar

Isla Badhtamihii Febraayo, 1994, ururka ONLF, Golihiisii dhexe ayaa go’aan aqlabiyad buuxda ah ku taageeray go’aankii Baarlamaanka, kuna baaqay in si nabadgalyo ah oo waafaqsan datuurkii ku meel gaadhka ahaa ee Itoobiya lagu dhameeyo dhibaatada u dhaxaysa Itoobiya iyo Ogaadenya.

Febraayo 22, 1994, waxaa magaalada Wardheer laga qabanqaabiyey bannaanbax lagu taageerayo go’aankii baarlamaanka iyo kii ka dambeeyey ee JWXO ee lagu codsaday in dadwaynaha afti la waydiiyo. Sidoo kale, waxaa xilligaas ku sugnaa magaalada Wardheer Guddoomiyihii JWXO mudane Sheekh Ibraahim Abdalla oo isna hadal ka jeedin lahaa bannaanbaxa.

Ciidamada Itoobiya waxaa amar lagu siiyey inay joojiyaan bannaanbaxa isla markaana soo qabtaan Madaxwaynaha JWXO geeri ama nolol mid uun. Ciidamada Itoobiya oo ku hubaysan hub culus ayaa soo weeraray wafdigii JWXO oo uu hogaaminayo Guddoomiyihii JWXO ee xiligaas Mudane Sheukh Ibrahim Cabdalla. waxayna shacbigii reer Wardheer maalintaas si geesinimo iyo wadaninimo ah u difaaceen magacii umadda iyaga oo qab jabiyey ciidamadii xoogga badnaa ee Itoobiya kana horistaagay inay gacanta ku dhigaan Madaxwaynihii JWXO iyo inay joojiyaan bannaanbixii. Ciidmaada Itoobiya oo adeegsanaya hubka cul-culus, waxay xasuuq u gaysteen dadwaynihii iyagoo si aan aabo-yeel lahayn u gumaaday shacbigii magaalada. Waxaa maalintaas goobtaas ku geeriyooday 85 ruux oo u badan dad rayid ah.

Ha moogaan Maktabada Risaala oo ku taal magaalada Minneapolis oo aad ka heli kartid kutub Islaami ah oo kala duwan..... GUJI

Dhacdooyinkaas waxay leeyihiin xusuus farxadeed iyo murugo labadaba. Waa marka hore, waxay huwan yihiin murugo, marka laga eego xasuuqii loo gaystay dadwaynaha reer Wardheer iyo madaxdii lagu laayey Qabridaharre iyo waliba burburkii dhismayaashii magaalada. Dhinaca kalana waxay mudan yihiin xusuus huwan farxad iyo faan, marka laga eego sida dadwaynuhu ugu istaageen xaqooda, uqab jabiyeen ciidamdii xoogga badnaa ee Itoobiya, una difaaceen madaxdii iyo magacii umadda intaba. Waxay noqotay arrin lagu faani karo, taariikhdana gashay sidii dadwaynaha reer Wardheer oo aan haysan hub u dhigma kuwii ay wateen ciidamada Nacabka Itoobiya ay u difaaceen magaalada iyo madaxdii shacbiga. Inkastoo dad rayid ah oo aan waxba galabsan ay ku dhinteen halkaas, ayna mudan yihiin in loo murugoodo, haddana, waxaa dhinca kale, garab taagan, geesinimada iyo sharaftii lagu qab jabiyey ciidmada kibirku waday ee Itoobiya.

Hadaba dhagaystoow Bisha Febraayo taariikha haas ayay kulmisaa, waxayna shacbiga ree Ogaadenya ku xusaan bishaan hab murugo iyo farxad labadaba leh, waxayna u taagan tahay xasuuq iyo xad gudubka loo gaysto dadwaynaha, dhinaca kalana waxay u taagan tahay halganka xaq u dirika ah ee dadwaynaha Ogaadenya.

Abdullahi Mahamed

Radio Xoriyo

Abdullahi_mahamed@yahoo.com

 Faafin: SomaliTalk.com | March 3, 2004

Cabasho Furan : Maxay BBC-du u dhalan rogtaa wararka Ogaadeenya ?  Guji...

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan