Ciraaq: Ciidamada Maraykanka iyo Ingariiska oo ka darey kuwii Sadaam

Shicibka reer Ciraaq wuxuu gacanta u galay cadow arxan iyo naxriis lahayn,dilka iyo argagaxa madaafiicda wuxuu noqdey nolol maadmeedka qofka Ciraaqiga ah.Tirada dadka Ciraaqiinta ah ee dagaalka ku dhintey waxay kor u dhaafayn 10 000(toban kun oo qofood) sida ay sheegayaan hay`adaha samafalada ee ciraaq ka howl gala,lakiin xaqiiqda dhabta ah Ilaah uun baa og.Ciidamada gaanshaan buurta ah ee Maraykanka hogaaminayo ma tira koobaan tirada Ciraaqiyiinta ah ee dagaalka ku dhinta ama dilaan madaafiicda hehaabta. Wadan walba ciidamadiisa dadka ka dhinto keliya ayuu qortaa,qofka Ciraaqa ah ee la dilo wuxuu la mid yahay sida Eey dhintey oo ciidamada xooga ku haysta ciraaq iyo maamulkooda dan kama laha.

Waxaa maalintii khamiista Talefishinka maraykanka CBS la`iska tusay sawiro lagu jir dilayo laguna duleeysanayo maxaabiis Ciraaqiyiin ah.Maxaabiista in la qaawiyey ayaa la is dulsaaray mid maxaabiista ka mid ahna koronto ayaa lagu xirey oo lagu jir dilayaa( si aad sawirada u daawatid riix halkan: http://www.corriere.it/av/galleria.html?2004/aprile/cbs&1 .), sawiro kale oo lagu daabacey wargayska Daily Nation waxey iyagana muujinayaan xad gudub bani`aadanimada ka dhan ah,sawirka waxaa ka muuqda askari Ingariis ah oo ku dul kaadinayo maxbuus Ciraaqi ah(riix halkan: http://www.corriere.it/av/galleria.html?2004/maggio/daily&1 ).Sawiradani waa muuqalka yar ee ina tusayo sida ay u weyn tahay dhibaatada iyo rafaadka ummada Ciraaqiyiinta ku jiraan.

Magaalada Falluja mudo bil ku dhow ayaa dagaal ka socdaa ,ciidamada Maraykanka waxay shacabka magaalada ku nool la dhacayaan madaafiic dhulka iyo cirka laga soo tuurey waxayna u diidayn in magaalada gargaar la gaarsiiyo si dadka dhaawaca ah loo daweeyo isla markaana shicibka gargaar bani`aadannimo loogu fidiyo.Bishan abril bilawgeedana waxay duqeyeen Masaajid salaad casir lagu tukanayo halkaasoo lagu ku dhintayn dad kor u dhaafey 25 qofood.Maraykanka wuxuu ku eedeeyey Masjidka in uu gabaad u ahaa koox argagixiso ah.

Xasuuqyo badan ayaa dunida ka dhacey tariikhdana xustaa inta badan xasuuqyadaa waxay ahayeen kuwo aan si fiican loola socon lakiin mid Talifishanada caalamka oo idil lagala socdo ayaa maanta ka dhacayaa Ciraaq cid wax ka qaban kartana ma laha maxaa yeelay dowladii dunida ugu awooda badneed ayaa xasuuqa ka qayb qaadanaysa,dowlad si toos ah u canbaarayn kartana ma jirto.

Ninka Ciraaqiga ee is difaacaya reer galbeedka Talifishanadooda waxay ugu yeraan argagaxiye,kan 15000km(15kun oo kilomitir) ka soo duulay oo leeynaya shicib iyo maati wax ka galabsana waxay ugu yeeraan xoreeye, dimoqoradi faafiye iyo wax lamid ah .Ereyga argagaxiso wuxuu noqdey ereyga dunida maanta loogu isticmaalka badanyahay waana erey si xun loogu xadgudbo si qaldana loo istacmalo.

Shacabka reer ciraaq maanta rafaad iyo baa`ba ayey ku jiraan waqtigii Sadaam talada hayey shacabka reer ciraaq kama liidan kamana nolol xumayn wadamada carabta ah ee la dariska ah.Cunaqabataynta reer galbeedka ku soo rogey hadii laga qaadi lahaana Ciraaq wadanka bariga dhaxe ugu nolosha fiican ayey ahaan lahayd. Dunida Carabta oo idil ayaa ka taliya keligii taliye xuriyadna kama jirto, wadamadaas ayey Ciraaq la mid ahaan lahayd,hase`ahaate Maraykanka oo ka faa`iidaysanayo dhacdadii 11setember ayaa dagaal sadbursi ah Ciraaq ku soo qaadey si uu Saliidooda cayriin gacanta ugu dhigo una maamulo nus qarniga soo socda,lakiin waxaa isweydiinta mudan imasa ayuu Maraykanka xoog iyo xasuuqid ku joogi donaa Ciraaq?.Hadiise ka soo tago sidey Ciraaq noqon doontaa?.Burburka iyo dowlad la`aanta Soomaaliya ka dhacey mid la mid ah maka badbaadi doonaan?.Waa su`aalo jawaabteeda la sadaalin karin hase`ahaate waqtiga ayaa ka jawaabi doona.

Ilyas Mohamud Hussein
Ilyas_mh@hotmail.com