| 
  
					
 
 
 
 
		
			|  Daabaco 
			Boggan | Print |  
			| Geedi: 
			Horta qofka afka dowladda ku hadli kara aniga waaye. Cid kale kuma 
			hadli karto afka dowladda. Warka rasmiga ah anigaa sheegaya. Qof 
			kasta kama hadli karo dowladda arrimaheeda. Anigu waxaan iri 
			baaritaan baa lagu sameynayaa arrintaas, guddi baana u saaray. 
			Guddigii oo aan keenin wax natiijo ah lagama hordhici karo. Waxaan 
			aniga u arkaa dadka weerarkaas fuliyey inay ahaayeen dad aan dowlad 
			rabin. 
			GUJI.... |  
			|  |  
			|   1894 ayaa heshiiska loo yaqaab "Tripartite Accord" waxaa 
			wada garey Ingiriiska [Great Britain], Talyaaniga [Italy], iyo 
			Itoobiya [Ethiopia], kaas oo kusaabsanaa dhulka Soomaaliya. 
			Talyaaniga waxaa lasiiyey dhulka soo eegaya badweynta Hindiya oo 
			waagii dambe loo bixiyey Italian Somaliland. Heshiiskaasu 
			wuxuu aqoonsaday in Mililikh [Menelik] uu qaato dhulka galbeed ee 
			Soomaaliya ee loo yaqaan Ogaden.  
 |  
 
		Ma La Soo Gaadhay Xilligii Maamulka 
		Hargeysa Runta Isu sheegi Lahaa?. 
	  
	
	 Asad 
	Cadaani Ibraahim e-mail: 
	assadlaska@yahoo.com
 
	Laascaanood, Soomaaliya Waxaan shaki ku 
	jirin in la soo gaadhay xilligii ay dadyowga ku dhaqan Hargeysa iyo Burco 
	runta isu sheegi lahaayeen, iyaga oo ka shiidaal qaadanaya dhacdoodyinka aan 
	layska indha tiri Karin ee horyaala, kuwaas oo sida qoraxda iyo dayax shan 
	iyo tobnaad ah u muuqda.
 
	  
	Waxaana cad oo aan caadsaarnayn in ay ay 
	hungowday himiladii iyo hankii ay hiigsanyeen dadka u ololeeya wax loogu 
	yeedho gooni isu taaga, waxaana taas  aan u soo qaadan karaa dhacdooyin ay 
	badanaaba is maan dhaafiyaan bulshada iyagu u ololaysa kala qoqobka 
	Soomaalida. 
	  
	Waxaynuna soo qaadan karaa dhawr dhacdo oo 
	qoraaga Maqaalkani goob joog ka ahaa kuwaas oo u dhameeyey fikirka gooni isu 
	taaga, gaar ahaan ugaba laalaabay gobolada Sool, Sanaag ,Haylaan iyo Cayn. 
	  
	Waxaana ugu muhiimsanayd Safarkii uu Riyaale 
	isugu soo miidaamiyey magaalada Laascaanood, Dagaalkii 
	29octoobar,Doorshooyinkii Deegaanka ee dhawaan ka dhacay Gobollada Waqooyi 
	Galbeed Soomaaliya. 
	  
	Haddii aan Mid Mid u soo qaadano.
	Safarkii Riyaale ku yimi Laascaanood 
	07/12/2002 waxa uu ahaa mid ku salaysnaa ismiidaamin uu Riyaale dhamaan 
	ukuntiisii halsalad ah isugu geeyey, kaas uu filayey haddii uu guul ugu 
	dhamaado in uu taariikhda jibada gooni isu taaga baal dahab ah ka galo , 
	kuna faani lahaa Laascaanood ayaan tagay layga soo dhaweeyey , nabad galyana 
	kaga soo noqday, hasa yeeshee taasi may dhicin , safarkii ismiidaaminta ahaa 
	waxaa u dhameeyey sadex baroon oo dharaar ka saaray Laascaanood, kuwaas oo u 
	arkayey in uu Riyaale iyo ragga la fikirka ahi ay ka soo gudbeen khadkii 
	casaa ee u yaalay Gobolka Sool siiba siyaasada ku wajahan Gooni goosadka iyo 
	Soomaalidiidnnimada. 
	  
	
	Dagaalkii 29/10/2004, wuxuu ahaa kii ay 
	fikirka Somalilander-nnimadu adhaxda kaga jabtay, kaas oo dhamaan ku soo 
	jeediyey xataa kuwii u dhashay gobollada Sool,Sanaag Hayland iyo Cayn 
	Hargeysa markay Joogaan odhan jiray (walaalayaal markii aynu xornnimada la 
	soo noqonay 18/may) ee afka baarkiisa ahaa, wuxuu ahaa dagaalkii lagu 
	ogaaday sida ay maskaxda dadka Hargeysa iyo Burco ku nool u fakerayso, marka 
	laga soo bilaabo Riyaale , Ina dhoola yare ilaa iyo ninka maqaaxida fadhiya 
	, waxaana daliil cad kuu ah wixii uu ku hadlay wasiirka warfaafinta ee 
	maamulka Hargeysa markii uu ku faanay in uu dilay 100 nin oo lagu sheegay 
	Harti, isla markaan amray in sawirada maydadkii lagu soo ban dhigo ,T.V 
	Hargeysa iyo internetka. 
	  
	Qoraaga magaalkan iyo suxufiyiin kale waxay 
	goob joog ka haayeen dagaalkii Adhi-cadeeye ka dhacay 29/10/2004 , waxaanay 
	suxufiyiintu dagaalka oo soconaya ku jireen jiida hore, markii maxaabiista 
	Maamulka Hargeysa la soo qabqabtayna waxay dhamaan diideen maamul iyo 
	saxaafad ba in maydka xurmadiisa lagu xadgudbo,oo aan la soo bandhigin 
	sawirada meydedka , maadaama ay ahaayeen dad walaalo la yahay isla markaana 
	shaydaanku u qurxiyey fikirkan, weerarna ku soo qaadeen ummad dalkoodii ku 
	sugan. 
	  
	Falalkii ay markaas mas’uuliyiinta maamulka 
	Hargeysa ku talaabsadeen iyo sida saxaafadda Hargeysa loogu soo bandhigay 
	Buqdiga iyo Nacaybka  Soomaalidiid-nnimada ku dhisan ayaa waxa uu qayb ka 
	qaatay in ay bulshada ku dhaqan Sool,Sanaag,Haylaan Iyo Cayn ay si markhaati 
	ma doonta ah ugu muuqato xaqiiqada dhabta ah ee ka danbaysa waxa loogu 
	yeedho “Somaliland”. 
	  
	Doorashooyinkii ka dhacay Hargeysa iyo Burco , 
	ee lagu tilmaamay in ay ahaayeen doorashooyinka deegaanka, waxay ahaayeen 
	talaabadii ugu danbaysay ee ay suuq gaynayeen u dagaalamayaasha gooni isu 
	taaga ku salaysan Soomaalidiidnnimada, kaas oo uu runta ka sheegay Qoraaga 
	arrimaha Soomaaliya ku caan baxay I.M .Luweys, muxuu yidhi haddaba 
	qoraagaasi? si cad oo aanu madmadow ugu jirin ayuu ku yidhi “ waad 
	wanaagsan tihiin haddii aad gobolada ay degaan beelaha dirta waqooyi nabad 
	galyo iyo xasilooni ka samayseen, doorshooyinka deegaanka aad samaynaysaana 
	waad ku mahadsan tihiin, hasa yeeshee, Gobollada hartigu degaan Dhulbahante 
	iyo Warsangali haday ka dhacaan ayaad rajo leedihiin” 
	  
	Doorashooyinkii aan markoodii horeba sharciga 
	ku salaysanayn waxay ka dheceen Carro Dir Waqooyi hasa yeeshee kama dhicin 
	Carro Harti waqooyi, taas macnaheedu wuxuu noqday oo ay ku arooreen Maamul 
	Goboleedka Waqooyi Galbeed, halkaasna waxaa ku soo afjaran tay riwaayadii 
	mudada dheer ay soo jilayeen Raggii ay ka mid ka ahaayeen , Ilaahay 
	hawnaxariistee C/raxmaan Axmed Cali(Tuur), ILaahay hawnaxariistee Maxmed 
	Ibraahim Cigaal oo aanay lamadaas marxuun midna si dhab ah u aaminsanayn in 
	Soomaalida la kala diro, Riyaale oo isagu noqday ninkii Naxashka Ruwaayadaas 
	misbaarkii ugu danbeeyey ku dhuftay.  
	  
	Waxa kale oo isaguna sanadkan Horaantiisii mar 
	uu safar ku tagey Magaalo madaxda labaad ee Soomaaliya Hargeysa wasiirka 
	xidhiidhka afrika ee dalka Ingiriisku  ,hadalna ka jeediyey golaha wakiilada 
	ee maamulka Hargeysa wuxuu ku yidhi “Waad ku mahad san tihiin nabad 
	galyada iyo horumarka aad gaadheen, laakiin looma baahna aftahamo dheeraad 
	ah ee waa in aad wada xaajood la gashaan Soomaalida inteeda kale”. 
	  
	Waxaa iyaduna ugu danbaysay Mr. Fall oo ah 
	ergayga qaramada midoobay ee Soomaaliya mar uu warbixin ka siinayey golaha 
	ammaanka arrimaha Soomaaliya waxa uu xusay in ay doorashiiyin ka dhaceen 
	Gobolada Burco, Hargeysa ,iyo Boorame hasa yeeshee in aanay ka dhicin 
	gobolada Sool,Sanaag, Hayland iyo Cayn,Soomaaliduna wali u kala qaybsan 
	tahay beelo, sidaasi daradeedna uu golaha ammaanku mar kale ku celiyey in 
	Midnnimada Soomaaliya muqadastahay. 
	  
	Waxaan shaki ku jirin in gobollada Waqooyi 
	galbeed horumar baaxad weyn gaadheen marka loo eego Soomaalida inteeda kale 
	, hasa yeeshee la soo gaadhay xilligii ay runta isu shegi lahaayeen , oo 
	odhan lahaayeen , Soomaali dhibaato in ku filan soo wada martay, dad la 
	laayana waxaa ugu horeeyey reer Koonfureed,waliba kuwo ay Siyaad Barre isku 
	qolo yihiin, Koonfur waxa qabiilooyinku isu geysteen hadalkeedaba daa,
	 
	Weerarkii diyaaraduhu ku baabi’iyeen Taleex 
	iyo bulshadii lagu xasuuqay ee gaadhaysay 500,000 shan boqol oo kun ayaa 
	raadkoodii wali sii muuqdaan oo aan la hibanayn, looma baahna hanyaraan 
	joogta ah , iyo hibasho taagan .   
	  
	Asad Caddaani IBraahim 
	Laascaanood 
	Jamhuuriyada Soomaaliya 
	
	assadlaska@yahoo.com 
	Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga 
	ku saxiixan Faafin: SomaliTalk.com | Nov 20, 2005 
  
						
						 
 
						
						 
						
						 |